.

..

.Του Αθανάσιου Τσακνάκη

.

Η Ετυμολογία είναι κλάδος τής επιστήμης τής Γλωσσολογίας και διερευνά την καταγωγή και την διαχρονική σημασία των λέξεων. Γιά τους πολιτισμένους λαούς η Ετυμολογία αποτελεί μία από τις σημαντικότερες πνευματικές διεργασίες, επειδή η γνώση τής προέλευσης τής «πρώτης ύλης» (δηλαδή των λέξεων) μίας γλώσσας συμβάλλει στην σαφέστερη, αρτιότερη, αρμονικότερη και αποτελεσματικότερη επικοινωνία των χρηστών της. Γιά τους παρηκμασμένους λαούς η Ετυμολογία είτε παραμένει άγνωστη είτε χλευάζεται, με αποτέλεσμα να επικρατεί επικοινωνιακό χάος σε κάθε τομέα τού εξαθλιωμένου βίου τους.

Επιθυμώντας να στρέψουμε τις νεότερες γενιές προς φωτεινότερες και ωφελιμότερες ατραπούς διανοητικής ενασχόλησης, πολύ πέρα από τις τετριμμένες και επικίνδυνες διεξόδους που συνεχώς προτείνει η συλλογική ολιγόνοιά μας, αφιερώνουμε το παρόν άρθρο στην ετυμολόγηση των ονομάτων που φέρουν οι έξι Θεές τού Ολύμπου. Επιπλέον, καλούμε κάθε σκεπτόμενο Ελληνόπουλο, που όντως ποθεί να αποκτήσει υγιή και δημιουργικό νου, να επισκεφθεί και τον ακόλουθο διαδικτυακό τόπο, www.24grammata.com , όπου θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει το αξεπέραστο μεγαλείο, τον ακατάβλητο δυναμισμό και τον αστείρευτο πλούτο τής Γλώσσας μας. Στο σημείο αυτό παραθέτουμε τιμητικά την άποψη τού μεγάλου Βάσκου διανοητή Φεδερίκο Κάρλος Κρούτβιγκ Σαγρέδο γιά την Ελληνική Γλώσσα: «Σήμερα, όποιος σπουδάζει την ελληνική γλώσσα, να είναι βέβαιος ότι τρέφει το πνεύμα του με συστατικά μοναδικής επιλογής και τής καλλίτερης ποιότητας».

Ήρα: Γιά το όνομα τής σεπτής Βασίλισσας των Θεών δύο είναι οι σοβαρότερες ετυμολογικές εκδοχές. Είτε προέρχεται από την δασυνόμενη λέξη «ώρα», η οποία πρωτίστως υποδηλώνει την «χρονική περίοδο», είτε από την επίσης δασυνόμενη λέξη «ήρως», που σημαίνει «ήρωας», οπότε Ήρα είναι είτε η χρονική περίοδος είτε η ηρωίδα. Το όνομα απαντά και ως Ήρη ή Ηρώ.

Αθηνά: Η ετυμολόγηση τού πανάρχαιου ονόματος τής Παρθένου Αθηνάς έχει γνωρίσει διάφορες απόπειρες. Εδώ παρατίθεται προς κρίση η γνώμη τού υπογράφοντα. Το όνομα προέρχεται από το στερητικό «α-» και την λέξη «θήνιον», η οποία, κατά τον λεξικογράφο Ησύχιο, σημαίνει «γάλα», οπότε Αθηνά είναι «εκείνη που δεν έλαβε γάλα», «εκείνη που δεν θήλασε», υπονοώντας σαφώς την γέννηση τής Θεάς από την κεφαλή τού Δία, απ’ όπου η Αθηνά εξήλθε πάνοπλη και ετοιμοπόλεμη.

Άρτεμις: Το όνομα τής Αειπαρθένου Αρτέμιδος προέρχεται από το επίθετο «αρτεμής», δηλαδή «σώος, ακέραιος, υγιής», το οποίο, με την σειρά του, συντίθεται από τις λέξεις «άρτιος» (τέλειος, πλήρης) και «τέμνω» (κόβω, τεμαχίζω). Άρτεμις, λοιπόν, είναι η σώα, η ακέραια, η υγιής. Στην κλασική ελληνική γλώσσα, το όνομα κλίνεται «η Άρτεμις, τής Αρτέμιδος», με κλητική «Άρτεμις», ενώ στην νέα ελληνική υπάρχουν δύο τρόποι: είτε «η Άρτεμη, τής Άρτεμης», με κλιτική «Άρτεμη», είτε «η Άρτεμις, τής Αρτέμιδας», με κλιτική «Άρτεμις».

Δήμητρα: Το όνομα τής καρποφόρου Θεάς τής γονιμότητας προέρχεται από τις λέξεις «δα» ή «δη» και «μήτηρ». Η πρώτη σημαίνει «γη» και η δεύτερη «μητέρα», άρα Δήμητρα είναι η Μητέρα Γη. Το αρσενικό όνομα Δημήτριος σημαίνει «εκείνον που ανήκει στην Δήμητρα», «εκείνον που είναι τής Δήμητρας».

Εστία: Το όνομα τής σεμνής Εστίας προέρχεται είτε από το ρήμα «έζομαι», που σημαίνει «καθίζω τον εαυτό μου, διαμένω», οπότε Εστία είναι η διαμονή, είτε από το ρήμα «ίστημι», δηλαδή «στήνω, ιδρύω, ανεγείρω», οπότε Εστία είναι η κατοικία. Ο σημερινός όρος «εστία» συμπεριλαμβάνει αμφότερες τις έννοιες.

Αφροδίτη: Το όνομα τής ερωτικής Θεάς προέρχεται από την λέξη «αφρός» και το ρήμα «δίω» (φεύγω, απομακρύνομαι ταχέως), άρα Αφροδίτη είναι «εκείνη που φεύγει μέσα από τον αφρό». Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η ετυμολόγηση τού ονόματος από τον παράλληλο τύπο «Αβροδίτη», ο οποίος σημαίνει «αβροδίαιτη», δηλαδή «εκείνη που διάγει βίο τρυφηλό».

 .