……….Μανιάτης ἀγωνιστὴς κατὰ τὴν Ἐπανάσταση τοῦ 1821, γυιὸς τοῦ Πιέρρου Μαυρομιχάλη καὶ ἀδελφὸς τοῦ Πετρόμπεη, ὁ Κυριακούλης Μαυρομιχάλης κατὰ τὴν προεπαναστατικὴ περίοδο, εἶχε ἐπομιστεῖ καθήκοντα ἐπιβολῆς τῆς τάξης στὴν περιοχὴ τῆς Μάνης.

……….Μετὰ τὴν ἅλωση τῆς Τριπολιτσᾶς, στάλθηκε μαζὶ μὲ τὸν ἀνεψιό του Ἠλία στὴν Ἀττική καὶ τὴν Εὔβοια γιὰ νὰ βοηθήσει τοὺς ντόπιους ἐπαναστάτες, δὲν μπόρεσε ὅμως νὰ σώσει τὸν ἀνεψιὸ του, ὁ ὁποῖος ἔπεσε μαχόμενος, στὶς 12 Ἰανουαρίου τοῦ 1822, σὲ μάχη μὲ τοὺς τούρκους στὰ Στύρα,  καὶ συγκεκριμένα στὸν Κοκκινόμυλο, ὅπου εἶχε ἀποκλειστεῖ μαζὶ μὲ μερικοὺς συντρόφους του. Ὁ Κυριακούλης, ἀφοῦ προσπάθησε μὲ τὴ συνδρομὴ τοῦ Ἀνδρούτσου γιὰ πάνω ἀπὸ ἕνα μῆνα νὰ πάρει ἐκδίκηση γιὰ τὸν θάνατο τοῦ ἀνεψιοῦ του, χωρὶς ὅμως ἐπιτυχία, ἐπέστρεψε περίλυπος τὸν Μάρτιο στὴν Πελοπόννησο.

……….Τὸν Μάϊο τοῦ ἰδίου ἔτους,  συμμετεῖχε στὴν ἐκστρατεία τοῦ Μαυροκορδάτου στὴν Ἤπειρο, ἐπικεφαλῆς δύναμης 500 Μανιατῶν. Τὸ ἔνοπλο στράτευμα τοῦ Μαυρομιχάλη, συνεπικουρούμενο ἀπό τὸν Ραζηκότσικα καὶ Μεσολογγίτες, ἀποβιβάστηκε κατὰ τὰ μέσα Ἰουνίου στὶς Ἠπειρωτικές ἀκτές, καὶ συγκεκριμένα στὸ λιμάνι τοῦ Μούρτου Θεσπρωτίας, ὅπου καὶ αἰχμαλώτισε 150 τούρκους, τοὺς ὁποίους καὶ ἔστειλε αἰχμάλωτους στὴν Πελοπόννησο.

……….Ἔπειτα ὅμως ἀπό ἀπαίτηση Ἄγγλων ἀξιωματικῶν, οἱ ἐπαναστάτες ἀναγκάστηκαν νὰ ἀποχωρήσουν ἀπό τὴν συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχὴ καὶ νὰ ἀποβιβαστοῦν στὴν Σπλάντζα, κοντὰ στὸ Φανάρι καὶ σὲ ἀπόσταση ὡρῶν ἀπο τὸ Σούλι.

……….Ἐκεῖ ἑνώθηκαν μὲ δύναμη Σουλιωτῶν ὑπό τοὺς Λάμπρο Ζάρμπα, Βασίλειο Ζέρβα και Ζώη Πάνου, δέχτηκαν ὅμως στὶς 4 Ἰουλίου 1822 ἐπίθεση ἀπο πολυάριθμη δύναμη Τσάμηδων, μὲ ἀρχηγό τὸν Μουσταφὰ μπέη μὲ τὸν ὁποῖο  Μαυρομιχάλης εἶχε βρεθεῖ ἀντιμέτωπος στὴν μάχη τοῦ Βαλτετσίου τὸ προηγούμενο ἔτος. Μάλιστα, ὁ Μουσταφὰ μπέης, ὁ ὁποῖος ἦταν ὑπασπιστής τοῦ Χουρσίτ, εἶχε πιαστεῖ αἰχμάλωτος, καὶ μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσή του, εἶχε ὁρκιστεῖ νὰ μὴν ξαναπολεμήσει τοὺς Ἕλληνες, ὅρκο ποὺ βεβαίως δὲν κράτησε.

……….Κατὰ τὴν διάρκεια τῆς μάχης,  ὁ Κυριακούλης τραυματίστηκε σοβαρὰ ἀπό σφαίρα ποὺ δέχτηκε τὴν στιγμὴ ποὺ ἔσπευδε πρὸς ἐνίσχυση τοῦ Ζώη Πάνου,  καὶ ἐξέπνευσε τὴν ἴδια μέρα, ἀφοῦ διαμοίρασε τὰ ὅπλα του στοὺς συμπολεμιστὲς του, καὶ ἐμπιστεύτηκε τὴν αἰματοβαμμένη ζώνη του στὸν ἱπποκόμο του, γιὰ νὰ τὴν παραδώσῃ στὸν μόλις ἑξαετή γυιό του, Πέτρο.

……….Ἡ σορὸς τοῦ Κυριακούλη, μετεφέρθηκε στὸ Μεσολόγγι, ὅπου τάφηκε ἐν μέσῳ ἐξαιρετικὰ φορτισμένης συναισθηματικὰ ἀτμόσφαιρας, μὲ μεγάλες τιμές, τὸ ὅνομά του δέ,  δόθηκε σὲ ἕναν ἀπὸ τοὺς προμαχῶνες τῆς πόλεως (κανονιοστάσιον Κυριακούλη).

……….Σύμφωνα μὲ τὴν παράδοση, ἡ ἱστορικὴ οἰκογένεια τῶν Μαυρομιχαλαίων προερχόταν ἀπὸ τὴ Θράκη, ὅπου στὰ μέσα τοῦ 14ου αἰῶνα πιεζομένη ἀπὸ τοὺς ὀθωμανούς, κατέφυγε καὶ ἐγκαταστάθηκε στὴν Μάνη. Ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ 18ου αἰῶνα ἀναδείχθηκε σὲ σημαντικὸ τοπικὸ παράγοντα, ἔπαιξε ἀποφασιστικὸ ρόλο στὰ προεπαναστατικὰ γεγονότα ( Ὀρλωφικά ) καὶ στὸν Ἀγῶνα τῆς Ἀνεξαρτησίας (κατάληψη Καλαμάτας, μάχη Βαλτετσίου, πολιορκία Ναυπλίου καὶ Ἀκροκορίνθου, ἀντιμετώπιση τοῦ Ἰμπραὴμ κ.ἄ.) πληρώνοντας βαρὺ φόρο αἵματος. (Κατ’ ὁμολογίαν τοῦ Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, ἡ οἰκογένειά του ἔδωσε πάνω ἀπὸ σαράντα νεκροὺς γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση τῆς πατρίδας).

---

• Πηγή :  http://www.istorikathemata.com

• Πηγή εικόνας: https://www.nhmuseum.gr/

• Επιμέλεια κειμένου: Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο