,
Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ
.
ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΟΥ ΤΗΣ ΜΥΣΤΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ, ΣΕΡ ΜΠΑΖΙΛ ΤΟΜΣΟΝ, «ΑΙ ΜΥΣΤΙΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΑΙ ΤΗΣ ΑΝΤΑΝΤ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ 1914-1919», σελ.71-72
129ον
.
……….«Ὁ Λόϋδ Τζῶρτζ, εἰς τὸν πρῶτον λόγον του εἰς τὴν Βουλὴν μετὰ τὴν παραίτησίν του ἐκ τῆς πρωθυπουργίας, ἐπετέθη δριμέως κατὰ τῶν Ἑλλήνων πολιτικῶν οἱ ὁποῖοι ὅμως, δὲν εἶχον εἰμή ἀκολουθήσει τὰς ὁδηγίας του, καὶ ἔπλεξε τὸ ἐγκώμιον τοῦ Βενιζέλου, μόνου ὑπευθύνου τῆς τραγικῆς Μικρασιατικῆς καταστροφῆς.
……….Ἡ πρώτη Ἑλληνικὴ ἐπίθεσις ἐναντίον τοῦ Ἐσκὴ Σεχὶρ ὑπῆρξεν ἀτυχής, καὶ ὁ Τουρκικὸς Στρατός ἐδείχθη πολὺ ἀνώτερος ἀφ’ ὅ,τι ἐπίστευεν ὁ συνταγματάρχης Σαρηγιάννης. Ἀπὸ μηνῶν ἡ Γαλλικὴ καὶ ἡ Ἰταλικὴ Κυβέρνησις, ἡρνοῦντο εἰς τοὺς Ἕλληνας τὸ δικαίωμα νηοψίας, (εἰς πλοῖα) τὰ ὁποῖα ἔφερον τὰς σημαίας των, ἐνῷ τεράστιαι ποσότητες πολεμοφοδίων εἶχον παραληφθῆ ὑπό τῶν Τούρκων.
……….Ἡ ἀποτυχία τοῦ Ἐσκὴ Σεχίρ, ὑπῆρξε τοπική, ἀλλά πᾶσα Ἑλληνικὴ ὑποχώρησις θὰ ἀπετέλει ὁμολογίαν ἥττης. Νέαι τάξεις ἐκλήθησαν εἰς τὰ ὅπλα καὶ προπαρεσκευάσθησαν διὰ μεγάλην ἐπίθεσιν.
……….Τὸ ἡθικὸν τοῦ Στρατοῦ εἶχεν αἰσθητῶς ἀνορθωθῆ μόλις ἀνηγγέλθη ἡ ἐπάνοδος τοῦ Βασιλέως Κωνσταντίνου. Ἡ ἐκδηλωθεῖσα ἐπίθεσις ἐσάρωσε τὰ πάντα πρὸ αὐτῆς, ἐξεδίωξε τοὺς Τούρκους ἀπό τὴν Κιουτάχειαν καὶ τὸ Ἐσκὴ Σεχίρ, καὶ ἔφερε τὸν Ἑλληνικόν Στρατὸν εἰς τὸ μέσον τῆς ὁδοῦ πρὸς Ἄγκυραν. Ἐκεῖ ἡ πορεία ἀνεκόπη κατὰ τὴν αἱματηράν μάχην τοῦ Σαγγαρίου. Οἱ Ἕλληνες διέκοψαν τὴν ἐπαφὴν καὶ ὑπεχώρησαν εἰς τὴν γραμμὴν Ἐσκή – Σεχὶρ – Ἀφιόν Καραχισάρ.
……….Ὁ Γούναρης εὑρέθη πάλιν ὑποχρεωμένος νὰ ἐπιδιώξῃ εἰρήνην, τὴν ἐπομένην μιᾶς ἥττης. Συνοδευόμενος τοῦ Α. Καρτάλη ἀναπληροῦντος ἀπό τὰς ἀρχὰς Ὀκτωβρίου 1921 τὸν Γ. Μπαλτατζήν, μετέβη εἰς Λονδίνον κατ’ Ὀκτώβριον 1921, ὅπου εἶχε πολλὰς συζητήσεις μετὰ τοῦ Λόρδου Κώρζον καὶ τοῦ Λόϋδ Τζῶρτζ. Ἐγένετο δεκτὴ ἡ Βρεττανικὴ πρότασις περὶ μεσολαβήσεως τῶν τριῶν Δυτικῶν Δυνάμεων. Ἀλλά παρῆλθον ἑβδομᾶδες καὶ μῆνες χωρὶς νὰ δυνηθοῦν οἱ Ἕλληνες νὰ ἐξασφαλίσουν ἄλλο τί, πλῆν λόγων συμπαραστάσεως καὶ ἀορίστων προτάσεων περὶ οἰκονομικῆς βοηθείας, οὐδόλως προσδιορισμένης.
……….Ἡ κατάστασις τοῦ Ἑλληνικοῦ Στρατοῦ ἦτο πράγματι κακή. Οἱ ἄνδρες ὑπέφερον ἐκ πείνης καὶ ἐλλείψεως ἐνδυμάτων. Τὸ κρατικὸν ταμεῖον ἦτο κενόν. Ἀντιθέτως οἱ Τοῦρκοι, ἐλάμβανον ἐκ Γαλλίας καὶ Ἰταλίας πολεμικὸν ὑλικὸν τὸ ὁποῖον καθίστα αὐτούς καθημερινῶς περισσότερον ἐπικινδύνους διὰ τοὺς ἀντιπάλους των. Εἶχον ὁργανώσει ἰσχυρὸν ἱππικὸν καὶ ἠτοιμάζοντο νὰ καταφέρουν ἀποφασιστικόν πλῆγμα κατὰ τῆς ἀσθενοῦς Ἑλληνικῆς παρατάξεως.
……….Ὁ κ. Γούναρης προέβη εἰς ὑστάτην ἔκκλησιν πρὸς τὸν Ὑφυπουργὸν Ἐξωτερικῶν τῆς Βρεττανίας. Ἐζήτησε χρήματα διὰ νὰ διατηρήσῃ τὸ Ἑλληνικὸν ἐκστρατευτικὸν Σῶμα εἰς τὴν Μικρᾶν Ἀσίαν· ἄλλως εἶπεν, εὑρίσκετο ὑποχρεωμένος νὰ διατάξῃ τὴν ἄνευ χρονοτριβῆς ἀπομάκρυνσιν τοῦ στρατοῦ ἐκεῖθεν, βάσει τῆς γνώμης τοῦ Γενικοῦ Στρατηγείου τὸ ὁποῖον ἔκρινεν ὅτι: «Ἡ ἐπικειμένη νέα πολεμικὴ περίοδος καὶ ἡ πίεσις ὑπό τοῦ Τουρκικοῦ Στρατοῦ θὰ ἐξέθετον τὰς Ἑλληνικὰς δυνάμεις εἰς σοβαρώτατον κίνδυνον». Δὲν ἔπρεπε νὰ ἀντιμετωπίζεται ὑποχώρησις ὑπὸ τὰ ἐχθρικὰ πυρᾶ καὶ ἦτο ἀναγκαῖον «ἐν ὅσῳ ἦτο ἀκόμη καιρὸς νὰ ἀναλάβωμεν τὴν πρωτοβουλίαν ἀμέσου ὑποχωρήσεως πρὶν ἡ αὕτη καταστῆ ἀνέφικτος ὑπό τὴν πίεσιν τῶν γεγονότων».
……….Ἡ ἔκκλησις τοῦ κ. Γούναρη ἔμεινεν ἀναπάντητος. Ἡ κατάστασίς του ἦτο τραγική. Ἐγνώριζεν ὅτι ὁ Ἑλληνικός πληθυσμὸς τῆς Μ. Ἀσίας ἡπειλεῖτο διὰ γενικῆς σφαγῆς ἔνεκα τῆς πολιτικῆς τοῦ Βενιζέλου πρὸς τὴν ὁποίαν ὁ ἴδιος εἶχεν ἀντιτεθῆ δι’ ὅλων τῶν δυνάμεών του. Ἠκούσθη νὰ λέγῃ:
……….«Ἀκόμη καὶ διὰ νὰ σώσῳ τὸν δυστυχὴ αὐτόν λαόν, θὰ παραμείνῳ ἐγὼ ὁ Πρωθυπουργὸς τῆς Ἑλλάδος…εἰς…τοιαύτην ταπεινωτικὴν θέσιν; Θὰ πρέπει νὰ ἀναμείνῳ μέχρις ὅτου εὑαρεστηθοῦν οἱ ξένοι ὑπουργοί;»
……….Καὶ μίαν ἡμέραν μονολογῶν εἶπεν :«Ὁποίας δυστυχίας προεκάλεσεν αὐτός ὁ ἄνθρωπος!» Ὁ «ἄνθρωπος» αὐτός ἦτο ὁ Βενιζέλος».
-
Ἐπιλογή ἀποσπάσματος καὶ ἐπιμέλεια κειμένου: Ἑλληνικό Ἡμερολόγιο