.

,

Μικρασιατικὸ Μέτωπο, 01-13 Αὐγούστου 1922.

Ἡ τουρκικὴ ἐπίθεση στὴν ἐξέχουσα Ἀφιόν. 

.

……….Ἐπιστρέφοντας στὴν Σμύρνη μετὰ τὴν ματαίωση τῆς ἐπιχειρήσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὁ Ἀρχιστράτηγος Χατζανέστης ἔλαβε γνώση τῶν μελετῶν ποὺ εἶχαν ὑποβάλλει δύο ἐπιτροπὲς καὶ ὁ Διευθυντὴς τοῦ 4ου Γραφείου τῆς Στρατιᾶς, σχετικὰ μὲ τὴν σύμπτυξη τῶν γραμμῶν τοῦ Μετώπου. Ἀναχωρῶντας στὶς 6 Αὐγούστου 1922 γιὰ τὴν Ἀθήνα, θὰ τὶς ὑπέβαλε στὴν κυβέρνηση, ἔτσι ὥστε βάσει αὐτῶν νὰ ληφθοῦν οἱ τελικὲς ἀποφάσεις γιὰ τὴν σύμπτυξη τοῦ Μετώπου.

……….Στὶς ἀρχὲς Αὐγούστου  1922, ἡ μόνη ἐξακριβωμένη πληροφορία ποὺ εἶχε ἡ Ἑλληνικὴ ἡγεσία γιὰ ἐπικείμενη τουρκικὴ ἐπίθεση, ἦταν ὅτι τὸ μεγαλύτερο μέρος τῶν τουρκικῶν δυνάμεων εἶχε συγκεντρωθεῖ στὴν θέση Ἀφιόν. Ἀπὸ τὴν 1^η Αὐγούστου πληροφορίες τόσο ἀπὸ αὐτομολήσαντες τούρκους, ὅσο κι ἀπὸ ἀεροπορικὲς ἀναγνωρίσεις, ἀνέφεραν ὅτι οἱ τοῦρκοι συγκέντρωναν σημαντικὲς δυνάμεις νοτίως τοῦ ποταμοῦ Ἀκάρ. Στὶς 8 Αὐγούστου προστέθηκε ἡ πληροφορία τούρκου κατασκόπου (Α΄Σ.Σ.) γιὰ ἐπικείμενη τουρκικὴ ἐπίθεση ἐναντίον τοῦ ἑλληνικοῦ Μετώπου νοτίως τοῦ ποταμοῦ Ἀκάρ.  Ἐπίσης τὰ παρατηρητήρια τῶν Ι καὶ ΙV Μεραρχιῶν ἐπιβεβαίωναν τὴν ζωηρὴ κίνηση στὶς ἀπέναντί τους τουρκικὲς θέσεις.

……….Τὰ πάντα ἔδειχναν ὅτι ὁ τουρκικὸς στρατὸς προπαρασκεύαζε ἐπίθεση εὐρείας κλίμακας ἐναντίον τοῦ νοτίως τοῦ Ἀφιὸν Καραχισὰρ τμήματος τοῦ Μετώπου.

……….Ὅμως οἱ περιπολίες ἀναγνωρίσεως ἀνέφεραν ὕπαρξη ἕξι τουρκικῶν Μεραρχιῶν στὸ νότιο στέλεχος τῆς Ἐξεχούσης τοῦ Ἀφιόν, ἐνῶ στὴν πραγματικότητα ἦταν δώδεκα Μεραρχίες πεζικοῦ καὶ τρεῖς Ἱππικοῦ. Οἱ δυνάμεις τῆς Στρατιᾶς Μικρᾶς Ἀσίας καὶ τοῦ Α΄ Σ.Σ. δὲν ἀντιλήφθηκαν τὸ μέγεθος τῆς τουρκικῆς συγκεντρώσεως καὶ απειλῆς νοτίως τοῦ ποταμοῦ Ἀκάρ.

……….Ὁ τομέας τοῦ Ἀφιὸν Καραχισὰρ ποὺ ἐπέλεξαν οἱ τοῦρκοι γιὰ νὰ ἐκδηλώσουν τὴν αἰφνιδιαστικὴ τους ἐπίθεση, ὑπερεῖχε τῶν θέσεων μεταξὺ Κιουπροῦ Χισὰρ καὶ Σεϊντὶ Γαζῆ, καί, μεταξὺ Σεϊντὶ Γαζῆ καὶ Ἀφιόν, διότι:  ὑπῆρχε σιδηροδρομικὴ γραμμὴ ποὺ ἐπέτρεπε τὴν συγκέντρωση τῶν δυνάμεών τους μὲ εὐκολία, τὸ ἔδαφος παρεῖχε κατάλληλες θέσεις γιὰ τὸ πυροβολικὸ καὶ τὰ παρατηρητήρια, καθὼς ἐπίσης γιὰ ἀπόκρυψη συγκεντρώσεων. Τὴν νύκτα τῆς 12^ης πρὸς 13^η Αὐγούστου 1922, ἡ 1^η τουρκικὴ στρατιὰ μετέφερε τὶς Μεραρχίες της ἀπέναντι ἀπὸ τὶς ἑλληνικὲς θέσεις στὸ σημεῖο ὅπου θὰ ἐκδηλωνόταν ἡ ἐπίθεση.

Συγκριτικὸς πίνακας ἑλληνικῶν καὶ τουρκικῶν δυνάμεων

ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ	ΤΑΓΜΑΤΑ ΠΕΖΙΚΟΥ		ΙΛΛΕΣ ΙΠΠΙΚΟΥ
	ΕΝ ΓΡΑΜ.	ΕΝ ΕΦΕΔ.	ΕΝ ΓΡΑΜ.	ΕΝ ΕΦΕΔ.
	37	46	18 1/2	–
ΤΟΥΡΚΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ	ΤΑΓΜΑΤΑ ΠΕΖΙΚΟΥ		ΙΛΛΕΣ ΙΠΠΙΚΟΥ
	ΕΝ ΓΡΑΜ.	ΕΝ ΕΦΕΔ.	ΕΝ ΓΡΑΜ.	ΕΝ ΕΦΕΔ.
	110	30	83	3

……….Βάσει τῶν πληροφοριῶν ποὺ εἶχε τὸ Α΄ Σῶμα Στρατοῦ, ὑπέβαλε στὶς 10 Αὐγούστου ἀναφορὰ στὴν Στρατιά, περιγράφοντας λεπτομερῶς τὴν διαμορφωμένη στὸ Μέτωπο κατάσταση. Ζήτησε δέ, νὰ διατεθῇ ἡ VII Μεραρχία τοῦ Β΄ Σώματος Στρατοῦ ἡ ὁποία βρισκόταν σὲ ἐφεδρεία, πρὸς ἐνίσχυση. Στὶς 12 Αὐγούστου τὸ Μικτὸ Ἀπόσπασμα ποὺ συγκρότησε ἡ VII Μεραρχία, ἔφτασε στὸ Μπογιαλή καὶ τέθηκε ὑπὸ τὶς διαταγὲς τῆς Ι Μεραρχίας στὴν θέση Ἀφιὸν Καραχισάρ.

……….Ἡ IV Μεραρχία ἡ ὁποία δέχθηκε ἐπίθεση ἀπὸ 3 τουρκικὲς Μεραρχίες (μὲ μία ἐπὶ πλέον νὰ βρίσκεται σὲ ἐφεδρεία), δὲν ἐνισχύθηκε.

……….Στόχος τῆς πρώτης φάσεως ἐπιθέσεως τῶν τούρκων, ἦταν ἡ κατάληψη τῆς προκεχωρημένης ἑλληνικῆς γραμμῆς ἀντιστάσεως, καὶ κατόπιν ἡ κατάληψη τῆς κορυφογραμμῆς  Κιουτσούκ Καλετζίκ, κύριου ἀμυντικοῦ ἐρείσματος τῆς IV Ἑλληνικῆς Μεραρχίας.

……….Ἐναντίον τῆς Ι Μεραρχίας, ἐπιτέθηκαν 5 τουρκικὲς Μεραρχίες μὲ συνδυασμένη ἐνέργεια τοῦ Ἱππικοῦ, τὸ ὁποῖο τὴν πλευροκόπησε.

……….Ταυτόχρονα, 4 τουρκικὲς Μεραρχίες παρέμεναν σὲ ἐφεδρεία ἕτοιμες νὰ ἐπέμβουν.

……….Στὶς 05:00 τῆς 13^ης Αὐγούστου, ἄρχισε καταιγιστικὸς βομβαρδισμὸς ἀπὸ τὸ τουρκικὸ πυροβολικὸ ἐναντίον τοῦ ἑλληνικοῦ μετώπου στοὺς τομεῖς Μεραρχιῶν  I καὶ IV.

……….Τέτοια ἦταν ἡ σφοδρότητα καὶ ἡ ἀκρίβεια τῶν τουρκικῶν βολῶν, ὥστε σὲ ἐλάχιστο χρονικὸ διάστημα, τὰ προκεχωρημένα ἑλληνικὰ χαρακώματα ἀνασκάφηκαν τελείως καὶ τὰ τμήματα ποὺ τὰ κατεῖχαν ἀποδεκατίστηκαν. Οὐδέποτε μέχρι τὴν ἡμέρα ἐκείνη, ὁ Ἑλληνικὸς Στρατὸς στὴν Μικρᾶ Ἀσία εἶχε ὑποστῆ τόσο σφοδρὸ καὶ ἀποτελεσματικὸ βομβαρδισμό.

……….Μία ὥρα μετά, στὶς 06:00, ἐκδηλώθηκε ἡ ἐπίθεση τοῦ τουρκικοῦ πεζικοῦ ἐναντίον τῆς Ι Μεραρχίας, ἀναγκάζοντας τοὺς ἀμυνομένους νὰ ὑποχωρήσουν ἐν διαλύσει.

……….Σφοδρὸ βομβαρδισμὸ καὶ ραγδαία ἐπίθεση δέχτηκε καὶ ἡ V Μεραρχία βορείως τοῦ κυρίως μετώπου ἐπιθέσεως, μὲ ὑποχώρηση τῶν ἀμυνομένων στὴν δεύτερη γραμμὴ ἀντιστάσεως, ἐνῶ στὴν ΧΙΙ Μεραρχία ἡ ὁποία βρισκόταν μεταξὺ τῶν V και I- IV Μεραρχιῶν, ἐπικρατοῦσε ἡρεμία…

---

***

• Πηγή: Ἐπίτομος Ἱστορία – Ἐκστρατεία Μικρᾶς Ἀσίας 1919-1922 – Γενικὸν Ἐπιτελεῖον Στρατοῦ.

• Κείμενο, ἐπιμέλεια: Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο

Copyright (©) «Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο»