,

,

ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΠΛΑΤΑΙΩΝ – Η ΝΙΚΗ ΤΩΝ ΕΝΩΜΕΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ Η ΕΚΔΙΚΗΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ ΛΕΩΝΙΔΑ 

 .

Περσικές προτάσεις προς τούς Αθηναίους

……….Ο Μαρδόνιος προσπάθησε με την διπλωματία να διχάσει τούς Έλληνες, πριν επιχειρήσει να επιτύχει τούς σκοπούς του με τα όπλα. Είτε επειδή γνώριζε τις διαφωνίες των Ελλήνων, είτε επειδή τις υποπτευόταν, απευθύνθηκε προς τούς Αθηναίους, κρίνοντας ότι η δύσκολη θέση στην οποία βρίσκονταν (η πόλη τους ήταν κατεστραμμένη και οι ίδιοι διασκορπισμένοι, ενώ όσοι είχαν επιστρέψει στην Αθήνα ήταν εκτεθειμένοι σε μία νέα περσική επίθεση), καθώς και τα παράπονα γιά την αδράνεια των Πελοποννησίων συμμάχων τους, θα τούς έκαναν να ενδώσουν.

……….Έστειλε λοιπόν προς τούς Αθηναίους τον «σύμμαχό του»,  και υποτελή βασιλέα τής Μακεδονίας Αλέξανδρο Α΄, με δελεαστικές προτάσεις:  “…οι Πέρσες θα συγχωρούσαν τούς Αθηναίους γιά τα παλαιά τους σφάλματα… θα τούς παραχωρούσαν μεγάλες εδαφικές εκτάσεις, θα τούς αποζημίωναν γιά τις καταστροφές και θα ξανάκτιζαν τούς ναούς που είχαν κάψει, αν δέχονταν να συμμαχήσουν με τον Πέρση μονάρχη.”

Ο όρκος των Πλαταιών και η απάντηση σε Πέρσες και Σπαρτιάτες.

……….Ο λεγόμενος «Όρκος των Πλαταιών» που βρέθηκε χαραγμένος σε μαρμάρινη στήλη των Αχαρνών, μαζί με τον όρκο των εφήβων, είναι ένα μνημείο πατριωτισμού των Ελλήνων και αυτοθυσίας στον αγώνα γιά την υπεράσπιση τής ελευθερίας. Οι Αθηναίοι όπως και οι υπόλοιποι Έλληνες που πολέμησαν στις Πλαταιές, ορκίσθηκαν ότι θα αγωνισθούν έως την ύστατη πνοή τους, ότι δεν θα θέσουν την ζωή τους πάνω από την ελευθερία, ότι δεν θα εγκαταλείψουν τούς αρχηγούς τους, ζωντανούς ή νεκρούς κι ότι δεν θα υποχωρήσουν παρά μόνο αν διαταχθούν από τούς διοικητές τους.

……….Οι Αθηναίοι απέρριψαν με αγανάκτηση τις προτάσεις. Με δραματικότητα ιστορεί ο Ηρόδοτος την υπερήφανη στάση των νικητών τής Σαλαμίνος. Την ίδια ημέρα που ο Αλέξανδρος ο Μακεδών παρουσιάσθηκε στην Εκκλησία τού δήμου, ήλθαν και οι πρέσβεις των Σπαρτιατών. Έτσι οι Αθηναίοι άκουσαν διαδοχικά τις προτάσεις των Περσών διά τού Αλεξάνδρου και τα επιχειρήματα των Σπαρτιατών, οι οποίοι ανησυχούσαν  μήπως οι Αθηναίοι ενδώσουν. Οι Αθηναίοι όμως έδωσαν δύο υπερήφανες απαντήσεις.

……….Στον  Αλέξανδρο είπαν :  «Γνωρίζουμε ότι οι Πέρσες έχουν στρατεύματα πολλαπλάσια από τα δικά μας. [] Αλλά επειδή αγαπούμε υπερβολικά την ελευθερία, θα την υπερασπισθούμε όσο μπορέσουμε. [] Να διαβιβάσεις λοιπόν στον Μαρδόνιο ότι οι Αθηναίοι  λένε — όσο ο ήλιος ακολουθεί τον ίδιο δρόμο, που ακολουθεί και τώρα, ποτέ δεν θα κλείσουμε συμμαχία με τον Ξέρξη, αλλά με εμπιστοσύνη στους συμμάχους μας θεούς και τούς ήρωες, των οποίων εκείνος χωρίς σεβασμό έκαψε τούς ναούς και τα αγάλματα, θα εκστρατεύσουμε εναντίον του και θα τούς αποκρούσουμε».

……….Και στους Σπαρτιάτες απάντησαν: «….Δεν υπάρχει στην γη πουθενά τόσο πολύ χρυσάφι, ούτε χώρα τόσο ανώτερη στην ομορφιά και στον πλούτο, ώστε να τα δεχθούμε και να θελήσουμε μηδίζοντας να υποδουλώσουμε την Ελλάδα. Πολλά και μεγάλα είναι τα αίτια, τα οποία και να θέλαμε, μάς εμποδίζουν να κάνουμε τέτοια πράξη. Πρώτα απ’ όλα τα αγάλματα και οι πυρπολημένοι και γκρεμισμένοι ναοί των θεών, γιά τούς οποίους ζητούμε εκδίκηση και όχι συμμαχία με τον αίτιο αυτής τής καταστροφής. Εξ άλλου οι Έλληνες έχουν όλοι το ίδιο αίμα και την ίδια γλώσσα, κοινούς ναούς και θυσίες, κοινά έθιμα. Να γίνουν οι Αθηναίοι προδότες όλων αυτών δεν είναι σωστό»· … αὖτοις δὲ τὸ Ἑλληνικὸν ἐὸν ὅμαιμόν τε καὶ ὁμόγλωσσον καὶ θεῶν ἱδρύματα τε κοινὰ καὶ θυσίαι ἤθεά τα ὁμότροπα, τῶν προδότας γενέσθαι Ἀθηναίους οὐκ ἄν εὖ ἔχοι. Καταλήγοντας ότι πρέπει να στείλουν γρήγορα στρατό διότι σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ο βάρβαρος θα έλθει και θα εισβάλει στην χώρα.

Η επανάληψη των προτάσεων από τον Μαρδόνιο και το τέλος τού βουλευτή Λυκίδη 

……….Όταν ο Μαρδόνιος βρέθηκε στην Αθήνα, έστειλε στην Σαλαμίνα τον Μουρυχίδη τον Ελλησπόντιο, γιά να μεταφέρει στους Αθηναίους τις ίδιες προτάσεις που και ο Αλέξανδρος ο Μακεδών είχε μεταφέρει, ελπίζοντας ότι θα υπαναχωρήσουν, εφ’ όσον η Αττική είχε κυριευθεί και βρισκόταν στην εξουσία του.

……….Ο βουλευτής Λυκίδης τότε, είπε στην βουλή των πεντακοσίων στην Σαλαμίνα,  ότι καλό θα ήταν αφού δεχθούν τις προτάσεις τού Μαρδονίου, να τις παρουσιάσουν και στον δήμο. Οι Αθηναίοι κυριευμένοι από αγανάκτηση, όσοι ήταν εντός και εκτός βουλής, περικύκλωσαν τον Λυκίδη και τον σκότωσαν λιθοβολώντας τον, ενώ τον Ελλησπόντιο Μουρυχίδη έστειλαν πίσω αβλαβή. Οι δε γυναίκες, μόλις έμαθαν τα τού Λυκίδη, πήγαν από μόνες τους στο σπίτι του, και σκότωσαν διά λιθοβολισμού επίσης την γυναίκα του και τα παιδιά του.

Η ενίσχυση από τους Σπαρτιάτες υπό τον Στρατηγό Παυσανία και το μήνυμα των Αργείων στον Μαρδόνιο

……….Εν τω μεταξύ, μετά από πολλές καθυστερήσεις (εν μέσω των εορτών των Υακινθίων), και ενώ ο Μαρδόνιος προχωρούσε φτάνοντας πλέον στην Βοιωτία, οι Σπαρτιάτες με την παρέμβαση ενός Τεγεάτη ονόματι Χίλεου, αποφάσισαν να στείλουν πέντε χιλιάδες οπλίτες προς ενίσχυση των Αθηναίων, τάσσοντας στον καθένα τους από επτά είλωτες. Την εντολή  γιά την εκστρατεία έλαβε ο Παυσανίας τού Κλεομβρότου. Η αρχηγία ανήκε στον Πλείσταρχο, γιό τού Λεωνίδα, αλλά επειδή ήταν ακόμα παιδί και ο Παυσανίας ήταν επίτροπος και εξάδελφός του, ανατέθηκε σ’ αυτόν η αρχηγία.  Γιά συναρχηγό ο Παυσανίας επέλεξε τον Ευρυάνακτα τού Δωριέως.

……….Οι μηδίσαντες Αργείοι οι οποίοι είχαν υποδείξει στον Μαρδόνιο να εμποδίσει τούς Σπαρτιάτες από το να εκστρατεύσουν, έστειλαν αγγελιαφόρο με το εξής μήνυμα:

“Μαρδόνιε, με έστειλαν οι Αργείοι να σού πω ότι βγήκε από την Λακεδαίμονα η νιότη και ότι δεν είναι σε θέση οι Αργείοι να την εμποδίσουν ώστε να μην εκστρατεύσουν. Γι’ αυτό κοίτα να πάρεις τις καλύτερες αποφάσεις”.

……….Εκείνο το διάστημα ο Μαρδόνιος κρατούσε στάση αναμονής, παραμένοντας γιά λίγο στην Αττική, θέλοντας να δει την αντίδραση των Αθηναίων, χωρίς να βλάπτει ούτε να καταστρέφει, πιστεύοντας ότι με τον καιρό θα συμβιβαστούν. Επειδή όμως παρέμεναν αμετακίνητοι, μόλις πληροφορήθηκε ότι εξεστράτευσαν και οι Λακεδαιμόνιοι, οπισθοχώρησε, αφού πρώτα έβαλε φωτιά στην Αθήνα, γκρεμίζοντας ό,τι είχε απομείνει όρθιο από τα τείχη ή τα οικήματα και τα ιερά.

……….Πληροφορούμενος κατά την υποχώρηση ότι προφυλακή των Λακεδαιμονίων είχε φθάσει στα Μέγαρα, αποφάσισε να την αιχμαλωτίσει. Ανέστρεψε λοιπόν την πορεία του και με το ιππικό του να προηγείται, έφθασε στην Μεγαρίδα, άλλαξε ξανά όμως πορεία όταν νέα πληροφορία τον ενημέρωσε ότι οι Έλληνες ήταν συγκεντρωμένοι στον Ισθμό. Την νύχτα στρατοπέδευσε στην Τανάγρα, οδηγούμενος από τούς απεσταλμένους των Βοιωταρχών Ασιωπούς. Την επομένη, βρέθηκε στην γη των Θηβαίων συμμάχων του.

……….Το στρατόπεδό του αρχίζοντας από τις Ερυθρές κοντά στις Υσιές, εκτεινόταν μέχρι την περιοχή των Πλαταιών, δίπλα στον ποταμό Ασωπό.

……….Εν τω μεταξύ, όταν έμαθαν οι υπόλοιποι Πελοποννήσιοι ότι οι Λακεδαιμόνιοι έφθασαν στον Ισθμό και στρατοπέδευσαν, αφού έλαβαν ευνοϊκά σημάδια από τις θυσίες, ξεκίνησαν όλοι, έφθασαν στην Ελευσίνα και ενώθηκαν με τούς Αθηναίους που είχαν έλθει από την Σαλαμίνα.  Όταν έφθασαν στις Ερυθρές τής Βοιωτίας και πληροφορήθηκαν ότι οι βάρβαροι με τούς μηδίσαντες συμμάχους τους ήταν στρατοπεδευμένοι στον Ασωπό ποταμό, αφού συσκέφθηκαν, αντιπαρατάχθηκαν στις υπώρειες τού Κιθαιρώνα.

Η πρώτη επίθεση από τούς Πέρσες και ο θάνατος τού αρχηγού τού ιππικού τους, Μασίστιου.

……….Η πρώτη επίθεση εκδηλώθηκε από το περσικό ιππικό με αρχηγό τον Μασίστιο (ή Μακίστιο όπως τον αποκαλούσαν οι Έλληνες, λόγω τού εκπληκτικού του αναστήματος – ετυμολογικά η δωρική ρίζα μακ – δηλώνει τον μακ-ρύ και λεπτόν -) σε συγκροτημένα τμήματα, προκαλώντας μεγάλη ζημιά στους Έλληνες Μεγαρείς που βρίσκονταν σε εκείνο το σημείο, τούς οποίους οι Πέρσες αποκαλούσαν κοροϊδευτικά «γυναίκες»… Ἐνταῦθα ὡς προσήλασαν οἱ  ἱππόται πρὸς τοὺς  Ἕλληνας, προσέβαλλον κατὰ τέλεα, προσβάλλοντες δὲ κακὰ μεγάλα ἐργάζοντο καὶ γυναῖκας σφέας ἀπεκάλεον.

……….Οι Μεγαρείς αμυνόμενοι όσο μπορούσαν, έστειλαν κήρυκα στους στρατηγούς, ζητώντας ενισχύσεις. Ως εθελοντές προσφέρθηκαν οι τριακόσιοι επίλεκτοι Αθηναίοι, τον λόχο των οποίων διοικούσε ο Ολυμπιόδωρος τού Λάμπωνος. Παρατάχθηκαν μπροστά από όλους τούς άλλους Έλληνες, αφού πήραν μαζί τους και τούς τοξότες. Κατά την διάρκεια των επαναλαμβανόμενων επιθέσεων τού περσικού ιππικού, ο εξαιρετικός ίππος τού Μασίστιου, (από το Νησαίο πεδίο τής Μηδίας, περίφημος γιά τις σωματικές του διαστάσεις), κτυπήθηκε από βέλος, με αποτέλεσμα να σηκωθεί όρθιος από τον πόνο και να ρίξει τον αναβάτη του και αρχηγό τού ιππικού Μασίστιο στο έδαφος. Οι Αθηναίοι όρμησαν εναντίον του, και τον σκότωσαν κτυπώντας τον στο μάτι, διότι ο θώρακας που φορούσε ήταν αδιαπέραστος.

……….Αρχικά οι υπόλοιποι ιππείς δεν αντιλήφθηκαν ότι ο αρχηγός τους είχε φονευθεί, όταν όμως συνειδητοποίησαν την απουσία του, κατάλαβαν τί είχε συμβεί και αποφάσισαν να επιστρέψουν γιά να πάρουν τον νεκρό. Ακολούθησε σκληρή μάχη γιά την διεκδίκησή του, αλλά όχι μόνο δεν κατάφεραν να πάρουν το σώμα τού Μασίστιου, αλλά άφησαν κι άλλους νεκρούς ιππείς στο πεδίο τής μάχης. Όταν επέστρεψαν στον Μαρδόνιο, σε ολόκληρη την Βοιωτία αντηχούσαν οι θρήνοι επειδή χάθηκε ο πιό εκλεκτός γιά τούς Πέρσες και τον βασιλιά άνδρας, μετά τον Μαρδόνιο.

Η μετακίνηση θέσεως τού Ελληνικού Στρατοπέδου στην πηγή Γαργαφία

……….Οι Έλληνες από την μεριά τους αναθάρρησαν πολύ περισσότερο και αφού έβαλαν τον νεκρό σε ένα αμάξι, τον περιέφεραν στις στρατιωτικές μονάδες, διότι ήταν πράγματι αξιοθέατος γιά το ανάστημα, τον οπλισμό του και την ομορφιά του.

……….Αποφάσισαν επίσης μετά από την επίθεση τού περσικού ιππικού, να αλλάξουν θέση στον στρατόπεδό τους, μετακινούμενοι από τις υπώρειες τού Κιθαιρώνος. Παρατάχθηκαν κατά έθνη στην πηγή Γαργαφία και το τέμενος τού ήρωος Ανδροκράτους, επάνω σε χαμηλά υψώματα και πεδινό χώρο. Κατά την παράταξη εκδηλώθηκε λογομαχία μεταξύ Τεγεατών και Αθηναίων, λόγω διεκδικήσεως τού δεύτερου κέρατος παρατάξεως, αλλά οι Αθηναίοι τελικά είπαν ότι παρ’ όλο που δικαιούνται αυτή την θέση, δεν πρέπει σε αυτή την κρίσιμη περίσταση να φιλονικούν και είναι έτοιμοι να πειθαρχήσουν στους Λακεδαιμόνιους, δεχόμενοι όποια θέση κρίνουν εκείνοι καταλληλότερη, απέναντι σε όποιον αντίπαλο θέλουν. Αμέσως όλο το στρατόπεδο των Λακεδαιμονίων ανεβόησε ότι οι Αθηναίοι είναι αξιώτεροι να έχουν το δεύτερο κέρας παρά οι Αρκάδες.

Η Ελληνική δύναμη σε αριθμούς

……….Η παράταξη αποτελείτο από Λακεδαιμονίους (πέντε χιλιάδες Σπαρτιάτες και τριανταπέντε χιλιάδες είλωτες ελαφρώς οπλισμένους, τοποθετημένους ανά επτά κοντά σε κάθε Σπαρτιάτη), διαλέγοντας και 1.500 οπλίτες Τεγεάτες γιά  να τούς τιμήσουν γιά την γενναιότητά τους. 5.000 Κορίνθιοι, 300 Ποτιδαιάτες, 600 Αρκάδες από τον Ορχομενό, 3.000  Συκιώνιοι, 800 Επιδαύριοι, 1.000 Τροιζήνιοι, 200 Λεπρεάτες, 400 Μυκηναίοι και Τιρύνθιοι, 1.000 Φλειάσιοι, 300 Ερμιονείς, 600 Ερετριείς και Στυρείς, 400 Χαλκιδείς, 500 Αμπρακιώτες, 800 Λευκάδιοι και Ανακτόριοι, 200 Παλείς από την Κεφαλληνία, 500 Αιγινήτες, 3.000 Μεγαρείς, 600 Πλαταιείς, και στην πρώτη γραμμή παρατάχθηκαν 8.000 Αθηναίοι που κατείχαν το αριστερό κέρας με αρχηγό τον Αριστείδη τού Λυσιμάχου.

……….Συνολικά εναντίον των βαρβάρων και των συμμάχων τους (εκτός από τους είλωτες που συνόδευαν τον κάθε Σπαρτιάτη), στάθηκαν 33.700 οπλίτες. Το πλήθος των ελαφρά οπλισμένων ήταν το εξής. 35.000 ετοιμοπόλεμοι είλωτες στην Σπαρτιατική παράταξη, ενώ οι ελαφρά οπλισμένοι των υπολοίπων Ελλήνων ήταν ένας γιά κάθε άνδρα δηλαδή 28.700, ανεβάζοντας το σύνολο των ελαφρά οπλισμένων σε 63.700 άνδρες.

……….Μαζί δε με τούς περίπου 1.700 διασωθέντες Θεσπιείς που ενώθηκαν με τούς υπόλοιπους Έλληνες, η παράταξη έναντι τού Μαρδονίου αποτελείτο από 99.100 άνδρες.

……….Μόλις πληροφορήθηκαν οι βάρβαροι ότι οι Έλληνες ήσαν στις Πλαταιές κι αφού έπαυσαν οι θρήνοι γιά τον Μασίστιο, ήλθαν κι αυτοί στον Ασωπό και παρατάχθηκαν απέναντι. (Η πλήρης περιγραφή τής παρατάξεως αναφέρεται στο βιβλίο «Καλλιόπη – Ηροδότου Αλικαρνασσέως Ιστοριών-βιβλίο Θ΄). Πεζοί και ιππικό παρατάχθηκαν χωριστά και το σύνολό τους ήταν 300.000, ενώ τον αριθμό των Ελλήνων συμμάχων τους ο Ηρόδοτος υπολογίζει σε 50.000 περίπου·… τῶν δὲ Ἑλλήνων τῶν Μαρδονίου συμμάχων οἶδε μὲν οὐδεὶς ἀριθμόν· οὐ γὰρ ὦν ἠριθμήθησαν· ὡς δὲ ἐπεικάσαι, ες πέντε μυριάδας συλλεγῆναι εἰκάζω. Οὖτοι οἱ παραταχθέντες πεζοὶ ἦσαν, ἡ δὲ ἵππος χωρὶς ἐτέτακτο.

Οι προβλέψεις των θυσιών γιά την μάχη και στα δύο στρατόπεδα και ο χρόνος αναμονής

……….Την δεύτερη ημέρα έκαναν θυσίες και οι δύο πλευρές. Μάντης των Ελλήνων ήταν ο Τισαμενός τού Αντιόχου, το γένος των Ιαμιδέων, Ηλείος, αλλά ισότιμος συμπολίτης των Λακεδαιμονίων. Γιά τούς Έλληνες οι θυσίες ήταν ευνοϊκές εάν αμύνονταν, αν όμως διάβαιναν τον Ασωπό κι άρχιζαν μάχη, όχι. Αλλά και ο μάντης τού Μαρδόνιου, ο Ηγησίστρατος ο Ηλείος, από το γένος των Τελλιάδων, πρόβλεψε τα ίδια και γιά το περσικό στράτευμα.

……….Οκτώ μέρες πέρασαν, με τούς στρατούς αντιπαραταγμένους να κρατούν στάση αναμονής, όταν ο Θηβαίος Τημιγενίδης τού Έρπυος, συμβούλευσε τον Μαρδόνιο να φρουρήσει τις διαβάσεις τού Κιθαιρώνα, διότι από εκεί συνέρρεαν ολοένα και περισσότεροι Έλληνες, εντασσόμενοι στο Ελληνικό στρατόπεδο. Πράγματι στέλνοντας ιππικό στις Δρυός Κεφαλές (ή Τρεις Κεφαλές), συνέλαβαν πεντακόσια φορτηγά ζώα τα οποία μετέφεραν τρόφιμα από την Πελοπόννησο στο στρατόπεδο μαζί με τούς συνοδούς τους.  Αφού σκότωσαν ανελέητα τα περισσότερα υποζύγια με τούς συνοδούς τους, οδήγησαν τα υπόλοιπα στο περσικό στρατόπεδο.

……….Πέρασαν ακόμα δύο μέρες χωρίς να αρχίζει την μάχη κανείς. Μόνο το περσικό ιππικό, παροτρυνόμενο από τους μηδίσαντες Θηβαίους, έκανε δοκιμαστικές παρενοχλήσεις εναντίον των Ελλήνων.

Η διαφωνία μεταξύ Μαρδονίου και Αρτάβαζου

……….Στην ενδέκατη ημέρα, το Ελληνικό στρατόπεδο είχε αυξηθεί σε αριθμό, ενώ ο Μαρδόνιος άρχισε να δυσανασχετεί με την αδράνεια. Ήλθε τότε σε λογομαχία με τον Αρτάβαζο τού Φαρνάκη. Διότι ο Αρτάβαζος επέμενε να επιστρέψουν στο τειχισμένο στρατόπεδο των Θηβών και από εκεί, κάνοντας χρήση τού θησαυρού των χρυσών νομισμάτων που είχαν, να τα στείλουν στους Έλληνες άρχοντες των πόλεων, δωροδοκώντας τους, χωρίς να διακινδυνεύσουν μάχες, όντας σίγουρος ότι οι άρχοντες θα ενέδιδαν. Την ίδια γνώμη είχαν και οι Θηβαίοι και την είχαν πει στον Μαρδόνιο πριν ξεκινήσει γιά τις Πλαταιές. Ο Μαρδόνιος όμως δεν υποχωρούσε από την δική του γνώμη. Πίστευε ότι το δικό του στράτευμα ήταν πολύ καλλίτερο από το Ελληνικό και ότι η μάχη έπρεπε να γίνει το συντομότερο δυνατόν, αδιαφορώντας γιά τις θυσίες και τούς χρησμούς τού Ηγησίστρατου.  Έτσι υπερίσχυσε η γνώμη του ως αρχηγού εξ άλλου τού περσικού στρατεύματος.

Η μυστική επίσκεψη τού Αλεξάνδρου, βασιλέα και στρατηγού των Μακεδόνων στο Ελληνικό στρατόπεδο

……….Με το πέσιμο τής νύκτας  κι ενώ οι άνδρες κοιμήθηκαν βαθιά, πλησίασε τις φρουρές των Αθηναίων ένα έφιππος· ήταν ο Αλέξανδρος τού Αμύντα, ο στρατηγός και βασιλέας των Μακεδόνων, ζητώντας να συνομιλήσει με τούς στρατηγούς χωρίς να αποκαλύπτει την ταυτότητά του στους φρουρούς. Οι στρατηγοί ενημερώθηκαν ότι ένας έφιππος από το στρατόπεδο των Μήδων έφτασε και αμέσως έτρεξαν στις σκοπιές.

……….Εκεί ο Αλέξανδρος ο Μακεδών, τούς ζήτησε πρώτον να μην αποκαλύψουν την ταυτότητά του και την επίσκεψή του σε κανέναν άλλο εκτός από τον Παυσανία γιά να μην τον καταστρέψουν. Και μετά τούς είπε ότι ως  Έλληνας στην καταγωγή, ενδιαφέρεται γιά όλη την Ελλάδα και δεν θέλει να την δει να καταστρέφεται υπόδουλη και ανελεύθερη… αὐτὸς τε γὰρ Ἕλλην γένος εἰμὶ τὠρχαῖον καὶ ἀντ΄ ἐλευθέρης δεδουλωμένην οὐκ ἄν ἐθέλοιμι ὁρᾶν τὴν Ἑλλάδα.  Γιά αυτόν τον λόγο, τούς γνωστοποίησε την τελική απόφαση τού Μαρδονίου να αγνοήσει τούς χρησμούς και να επιτεθεί το ξημέρωμα. Εάν όμως ο Μαρδόνιος αναβάλει την επίθεση, τούς συνέστησε να παραμείνουν αμετακίνητοι στις θέσεις τους, διότι οι προμήθειές  του λιγοστεύουν και αρκούν γιά λίγες μόνο ημέρες. Κι όταν ο πόλεμος αυτός τελειώσει, να θυμηθούν οι Έλληνες την απελευθέρωση τής Μακεδονίας  προς χάριν τού κινδύνου που με προθυμία ανέλαβε ο ίδιος.

Η πρώτη επίθεση από τον Μαρδόνιο 

……….Με το που ενημερώθηκε ο Παυσανίας γιά το σχέδιο επιθέσεως τού Μαρδονίου, αποφάσισε σε σύσκεψη με τούς στρατηγούς και με την σύμφωνη γνώμη των Αθηναίων, να τούς παρατάξει (τούς Αθηναίους) στο δεξιό κέρας, απέναντι από τούς Πέρσες, ενώ οι Λακεδαιμόνιοι με τούς υπολοίπους να παραταχθούν έναντι των μηδιζόντων Βοιωτών στο αριστερό κέρας.  Το ξημέρωμα όμως, όταν οι Βοιωτοί αντιλήφθηκαν την αλλαγή, ειδοποίησαν τον Μαρδόνιο, ο οποίος μετακίνησε την παράταξη και οδήγησε ξανά την περσική πτέρυγα απέναντι από τούς Λακεδαιμονίους. Γιά δεύτερη φορά ο Παυσανίας διέταξε αλλαγή στην παράταξη, επαναφέροντας τούς Αθηναίους στο αριστερό κέρας.

……….Τότε αφού άλλαξε πάλι την διάταξη το περσικό στρατόπεδο, ο Μαρδόνιος έστειλε κήρυκα στους Σπαρτιάτες, λέγοντάς τους εν ολίγοις ότι τίποτα δεν είναι αληθινό γιά το θάρρος τους, βλέποντάς τους πριν ακόμα αρχίσει η μάχη να αποφεύγουν  την αναμέτρηση, τοποθετώντας τούς Αθηναίους απέναντι στους Πέρσες. Τούς πρότεινε δε να αναμετρηθούν ισάριθμοι Πέρσες και Σπαρτιάτες υπέρ των βαρβάρων και των Ελλήνων αντιστοίχως. Καμμία απάντηση όμως έλαβε από τον Παυσανία, οπότε περήφανος γιά την λεκτική του νίκη, διέταξε την επίθεση τού ιππικού του εναντίον των Ελλήνων.  Το ιππικό προκάλεσε ζημιές σε όλο το Ελληνικό στράτευμα, ρίχνοντας ακόντια και βέλη, θολώνοντας και καταχώνοντας ταυτόχρονα την Γαργαφία πηγή από την οποία ετροφοδοτείτο με νερό ολόκληρο το Ελληνικό στρατόπεδο.

Η πρόταση γιά μετακίνηση και η διαφωνία μεταξύ Στρατηγού Παυσανία και Λοχαγού Αμομφάρετου

……….Οι στρατηγοί των Ελλήνων πρότειναν στον Παυσανία, στην περίπτωση που εκείνη την ημέρα δεν δοθεί μάχη, να μετακινηθούν στο νησί Ωερόη, το οποίο υπήρχε στο σημείο που ο ποταμός Ασωπός χωρίζεται σε δύο μέρη, ώστε να μην στερηθούν το απαραίτητο νερό και οι Πέρσες ιππείς να μην μπορούν να τούς βλάπτουν.  Μόλις έληξε η μέρα και δεν εκδηλώθηκε άλλη επίθεση από τούς Πέρσες, σηκώθηκαν οι περισσότεροι Έλληνες και άρχισαν να βαδίζουν προς την πόλη των Πλαταιών φθάνοντας μπροστά στο Ηραίον (ναό) και αποθέτοντας τα όπλα τους εκεί.

……….Ο Παυσανίας, βλέποντάς τους να φεύγουν και νομίζοντας ότι βάδιζαν προς τον συμφωνημένο νέο τόπο στρατοπεδεύσεως, διέταξε τούς Λακεδαιμονίους να πάρουν τα όπλα και να τούς ακολουθήσουν. Τότε ο Αμομφάρετος τού Πολιάδου, λοχαγός τού λόχου των Πιτανητέων, μη γνωρίζοντας την προηγηθείσα απόφαση των στρατηγών, αρνήθηκε να φύγει μπροστά στους εχθρούς, λέγοντας ότι δεν θα ντροπιάσει την Σπάρτη, απορώντας μάλιστα με αυτό που γινόταν. Αυτό όμως είχε ως αποτέλεσμα την ακινητοποίηση τού Λακωνικού στρατοπέδου, με τον Παυσανία να θεωρεί από την μία φοβερή την ανυπακοή τού λοχαγού του και από την άλλη να μην μπορεί να εγκαταλείψει τον Πιτανήτη λόχο απέναντι στην περσική στρατιά.

……….Από την μεριά τους οι  Αθηναίοι, παρέμειναν και αυτοί αμετακίνητοι στις θέσεις τους, παρακολουθώντας τούς Σπαρτιάτες και γνωρίζοντας την νοοτροπία τους, ότι δηλαδή άλλα σκέπτονταν και άλλα έπρατταν. Ο κήρυκας δε που έστειλαν στους Λακεδαιμονίους γιά να μάθουν τις προθέσεις τους, είδε την εξής σκηνή.

……….Τον Ευρυάνακτα και τον Παυσανία να λογομαχούν με τον λοχαγό τους Αμομφάρετο, προσπαθώντας να τον πείσουν να εγκαταλείψει το υπάρχον στρατόπεδο, και τον Αμομφάρετο να παίρνει θυμωμένος μία μεγάλη πέτρα με τα δύο του χέρια και να την τοποθετεί μπροστά στα πόδια τού Παυσανία, λέγοντάς του ότι με αυτή την πέτρα ψηφίζει να μην φύγουν μπροστά στους βαρβάρους. ….νεικέων δὲ ὁ Ἀμομφάρετος, λαμβάνει πέτρον ἀμφοτέρῃσι τῇσι χερσὶ καὶ τιθεὶς πρὸ ποδῶν τῶν Παυσανίεω, ταύτῃ τῇ ψήφῳ ψηφίζεσθαι ἔφη, μὴ φεύγειν τοὺς ξείνους, λέγων τοὺς βαρβάρους.

……….Ο Παυσανίας, αποκαλώντας τον τρελό, στράφηκε προς τον κήρυκα των Αθηναίων, λέγοντάς του, να αναφέρει στους Αθηναίους την κατάσταση, να πλησιάσουν προς αυτούς και γιά την αναχώρηση να κάνουν  ό,τι και οι Σπαρτιάτες. Ο κήρυκας επέστρεψε στους Αθηναίους ενώ οι Σπαρτιάτες συνέχισαν να φιλονικούν έως το ξημέρωμα.

Οι Σπαρτιάτες και οι Τεγεάτες δέχονται επίθεση από το Περσικό Ιππικό.Η σκληρή μάχη που ακολούθησε και ο θάνατος τού Μαρδόνιου.

……….Αποφάσισε τότε ο Παυσανίας να κάνει το εξής, πιστεύοντας ότι τελικά ο Αμομφάρετος δεν θα έμενε πίσω, εάν θα έφευγαν οι υπόλοιποι. Έδωσε το σύνθημα γιά την αναχώρηση και οδήγησε τούς υπόλοιπους στις κορυφές τού λόφου, ακολουθούμενος και από τούς Τεγεάτες. Οι Αθηναίοι όμως στράφηκαν προς άλλη κατεύθυνση, προς τα κάτω, βαδίζοντας στην πεδιάδα.

……….Ο Αμομφάρετος στράφηκε με τον λόχο του προς άλλη ομάδα, η οποία απείχε περί τα 10 στάδια και είχε σταματήσει με σκοπό εάν δεν εγκατέλειπε ο Αμομφάρετος την θέση του, να επιστρέψει και να βοηθήσει. Η θέση βρισκόταν κοντά στον ποταμό Μολόεντα όπου υπάρχει και ιερό τής Ελευσίνιας Δήμητρας. Μόλις ο Αμομφάρετος με τον λόχο του έφθασε κοντά στην σταματημένη ομάδα, δέχθηκαν επίθεση από το βαρβαρικό ιππικό.

……….Εν τω μεταξύ, βλέποντας ο Μαρδόνιος τον έρημο χώρο τού Ελληνικού στρατοπέδου, κάλεσε τούς Λαρισαίους, Θώρακα, Ευρύπυλο και Θρασύδαιο, λέγοντάς τους ότι ενώ τον είχαν διαβεβαιώσει ότι οι Λακεδαιμόνιοι δεν φεύγουν από την μάχη, και ότι είναι πρώτοι στα πολεμικά έργα, εκείνοι το έβαλαν στα πόδια. Κατέληξε δε ότι πρέπει να τούς καταδιώξουν και να τούς τιμωρήσουν γιά όσα έκαναν στους Πέρσες. Έδωσε τότε εντολή καταδιώξεως εναντίον των Λακεδαιμονίων και των Τεγεατών, διότι τούς Αθηναίους δεν τούς έβλεπε στην πεδιάδα, εξ αιτίας των λόφων. Την εντολή καταδιώξεως ακολούθησαν και οι  αρχηγοί των υπόλοιπων βαρβαρικών μονάδων, τελείως όμως ασύντακτα και άτακτα, πιστεύοντας ότι θα κερδίσουν εξ εφόδου τούς Έλληνες.

……….Αμέσως ο Παυσανίας έστειλε έναν ιππέα στους Αθηναίους, ζητώντας την συνδρομή τους ή αν αυτή δεν ήταν δυνατή, να στείλουν τουλάχιστον τοξότες. Οι Αθηναίοι έσπευσαν προς βοήθεια των Σπαρτιατών, αλλά στην πορεία βρέθηκαν αντιμέτωποι με τούς μηδίσαντες Έλληνες, οι οποίοι τούς εμπόδιζαν.

……….Έτσι λοιπόν οι Λακεδαιμόνιοι και οι Τεγεάτες συγκρούσθηκαν με τον Μαρδόνιο και τον στρατό του, έχοντας αρχικά πολλές απώλειες. Στράφηκε τότε το βλέμμα τού Παυσανία προς το Ηραίο, ζητώντας από την Θεά να μην εγκαταλείψει τούς Έλληνες. Τότε σηκώθηκαν πρώτοι οι Τεγεάτες και άρχισαν να προχωρούν εναντίον των βαρβάρων, ενώ μετά από λίγο επιτέθηκαν και οι Λακεδαιμόνιοι, υπό την σκιά πλήθους βελών που έριχναν  οι Πέρσες τοξότες.

……….Στην αρχή η μάχη έγινε γύρω από το φράγμα των ασπίδων. Όταν αυτό έπεσε, έγινε σκληρή μάχη κοντά στο ιερό τής Δήμητρας, και γιά πολύ χρόνο έως ότου ήλθαν στα χέρια. Οι Πέρσες δεν ήταν κατώτεροι σε τόλμη και ανδρεία, αλλά δεν είχαν μεγάλες ασπίδες, και επί πλέον δεν ήταν εξασκημένοι, ούτε διέθεταν την πείρα των αντιπάλων τους, με αποτέλεσμα να πέφτουν ανά ομάδες πάνω στους Σπαρτιάτες και να σκοτώνονται. Στο σημείο που βρισκόταν ο Μαρδόνιος, πάνω σε λευκό ίππο περιστοιχισμένος από χίλιους επίλεκτους Πέρσες, ασκήθηκε η μεγαλύτερη πίεση κατά των Σπαρτιατών. Όσο ο Μαρδόνιος ήταν σώος, οι Πέρσες αντιστέκονταν και αμυνόμενοι σκότωναν πολλούς Λακεδαιμονίους, όταν όμως σκοτώθηκε, και οι ισχυρότεροι άνδρες του έπεσαν γύρω του, οι υπόλοιποι τράπηκαν σε φυγή και υποχώρησαν  μπροστά στην πολεμική μηχανή των βαριά οπλισμένων και εξασκημένων Λακεδαιμονίων.

Η εκδίκηση γιά τον θάνατο τού Λεωνίδα στις Θερμοπύλες και η στάση τού Παυσανία.

……….Τότε εκπληρώθηκε η εκδίκηση τού Λεωνίδα με τον θάνατο τού Μαρδονίου σύμφωνα με τον χρησμό που δόθηκε στους Σπαρτιάτες και ο Παυσανίας τού Κλεόμβροτου τού Αναξανδρίδη πέτυχε την ωραιότερη νίκη από όσες γνώριζε ο Ηρόδοτος σύμφωνα με το κείμενό του.  Τον Μαρδόνιο τον σκότωσε ένας ονομαστός στην Σπάρτη άνδρας, ο Αείμνηστος. Αυτός πολύ μετά τα Μηδικά, έχοντας τριακόσιους άνδρες, πολέμησε στην Στενυσίκλαρο εναντίον όλων των Μεσσηνίων και σκοτώθηκε ο ίδιος και οι τριακόσιοι.

Η απάντηση τού Παυσανία όταν τού πρότεινε ο Λάμπων να ασεβήσει στην σορό τού Μαρδόνιου.

……….Όταν μετά την μάχη πλησίασε τον Παυσανία ο Αιγινήτης Λάμπων τού Πυθέου, και πρότεινε στον Παυσανία να εκδικηθεί τον θάνατο τού Λεωνίδα ανασκολοπίζοντας τον νεκρό Μαρδόνιο, εφ’όσον ο ίδιος και ο Ξέρξης είχαν κόψει το κεφάλι τού Λεωνίδα και το έμπηξαν σε πάσσαλο, ο Παυσανίας τού είπε μεταξύ άλλων. «Αυτά αρμόζουν περισσότερο στους βαρβάρους παρά στους Έλληνες. Με προτρέπεις να πάρω εκδίκηση γιά τον Λεωνίδα και σού απαντώ ότι η εκδίκηση έχει ληφθεί και με το παραπάνω. Με τις αναρίθμητες ψυχές των βαρβάρων που χάθηκαν εδώ έχει ικανοποιηθεί και ο ίδιος ο Λεωνίδας και οι άλλοι που σκοτώθηκαν στις Θερμοπύλες. Εσύ λοιπόν με παρόμοια πρόταση να μην ξαναπαρουσιαστείς μπροστά μου γιά να με συμβουλεύσεις και να είσαι ευχαριστημένος που φεύγεις χωρίς να πάθεις τίποτε. «Ὦ ξεῖνε Αἰγινῆτα, [ ] τὰ πρέπει μᾶλλον βαρβάροισι ποιέειν ἤ περ Ἕλλησι· [ ] Λεωνίδῃ δέ, τῷ με κελεύεις τιμωρῆσαι, φημὶ μεγάλως τετιμωρῆσθαι, ψυχῇσί τε τῇσι τῶνδε ἀναριθμήτοισι τετίμηται αὐτὸς τε καὶ οἱ ἄλλοι οἱ ἐν Θερμοπύλῃσι τελευτήσαντες· σὺ μέντοι ἔτι ἔχων λόγον τοιόνδε μήτε προσέλθῃς ἔμοιγε μήτε συμβουλεύσῃς, χάριν τε ἴσθι ἐὼν ἀπαθής».

Τα επακόλουθα τής μάχης των Πλαταιών

……….Όταν στις Πλαταιές οι Πέρσες τράπηκαν σε άτακτη φυγή από τούς Λακεδαιμονίους, κατευθύνθηκαν προς το τειχισμένο τους στρατόπεδο στην Θήβα.  Ο Αρτάβαζος, γνωρίζοντας την έκβαση τής μάχης, όταν άρχισε αυτή, οδήγησε την δύναμη 40.000 περίπου ανδρών που είχε υπό τις διαταγές του, σαν να πήγαινε δήθεν γιά να πολεμήσει. Βλέποντας όμως τούς Πέρσες να φεύγουν, τρέχοντας κι αυτός προσπάθησε να φθάσει το γρηγορότερο δυνατόν όχι στο τειχισμένο στρατόπεδο, αλλά προς την Φωκίδα με σκοπό την άμεση μετακίνησή του προς τον Ελλήσποντο.

……….Οι μηδίζοντες Βοιωτοί συνέχισαν επί πολύ την μάχη εναντίον των Αθηναίων.  Σκοτώθηκαν πολλοί Αθηναίοι και τριακόσιοι πρώτοι και άριστοι των Θηβαίων. Όταν και αυτοί τράπηκαν σε φυγή, κατευθύνθηκαν προς την Θήβα και όχι προς εκεί που πήγαινα οι Πέρσες. Μόνο το Περσικό και Βοιωτικό ιππικό έμεινε πίσω, ωφελώντας πολύ τούς ατάκτως υποχωρούντες, εμποδίζοντας τούς Έλληνες στην καταδίωξή τους.

……….Τότε έφθασε η πληροφορία τής νίκης στους άλλους Έλληνες που είχαν παραταχθεί στο Ηραίον και είχαν αποσυρθεί από την μάχη, οι οποίοι χωρίς καμμία τάξη, άλλοι πήραν τον δρόμο ο οποίος οδηγούσε κατευθείαν στο ιερό τής Δήμητρας και άλλοι έναν άλλο δρόμο διά μέσου τής πεδιάδας. Σε αυτούς επιτέθηκαν οι Θηβαίοι ιππείς όταν τούς είδαν να προχωρούν χωρίς καμμία τάξη και σκότωσαν 600, ενώ τούς υπόλοιπους καταδίωξαν στον Κιθαιρώνα.  Αυτοί σκοτώθηκαν χωρίς να υπάρχει κανένας λόγος.

……….Οι Πέρσες που πρόλαβαν να φτάσουν στο τειχισμένο στρατόπεδό τους, προτού έλθουν οι Λακεδαιμόνιοι, έφραξαν όσο καλλίτερα μπορούσαν το τείχος και όταν ήλθαν οι Λακεδαιμόνιοι άρχισε σκληρή τειχομαχία.  Λόγω απειρίας των Λακεδαιμονίων σε τέτοιου είδους μάχες, αρχικά οι βάρβαροι υπερτερούσαν, αλλά με την άφιξη των Αθηναίων η τειχομαχία έγινε σκληρότερη και κράτησε πολύ χρόνο. Τέλος οι Αθηναίοι κατάφεραν να ανεβούν στο τείχος, γκρεμίζοντας μέρος του, επιτρέποντας έτσι την είσοδο των Ελλήνων μέσα στο περσικό στρατόπεδο. Η σκηνή τού Μαρδονίου έπεσε στα χέρια των Τεγεατών. Την ολόχαλκη φάτνη των αλόγων του, την αφιέρωσαν στον ναό τής Αλέας Αθηνάς, ενώ τα υπόλοιπα λάφυρα τα προσκόμισαν στους Έλληνες. Με το πέσιμο τού τείχους οι υπόλοιποι βάρβαροι έτρεχαν πανικόβλητοι. Από τους 300.000, ούτε 3.000 δεν κατάφεραν να γλυτώσουν από το μένος των Ελλήνων. Μόνο ο Αρτάβαζος με τούς 40.000 δικούς του, διέφυγε προς τον Ελλήσποντο.

Οι γενναιότεροι των Ελλήνων βάσει τής καταγραφής τού Ηροδότου

……….Όλοι οι Έλληνες που συμμετείχαν στην μάχη πολέμησαν γενναία, αλλά οι Σπαρτιάτες διακρίθηκαν περισσότερο διότι αντιμετώπισαν το πλέον ισχυρό τμήμα των Περσών και το νίκησαν. Από τούς Σπαρτιάτες κατά την γνώμη τού Ηροδότου, γενναιότερος όλων ήταν ο Αριστόδημος, ο οποίος ήταν ο μοναδικός που σώθηκε από τούς Τριακοσίους των Θερμοπυλών και που γι’ αυτό τον λόγο επέσυρε την περιφρόνηση και την ανηποληψία των άλλων. Επειδή όμως οι Σπαρτιάτες μετά την μάχη ανεγνώρισαν ότι ο Αριστόδημος εμφανώς επεδίωκε να σκοτωθεί εξ αιτίας τής κατηγορίας που τον βάραινε κάνοντας ηρωικές πράξεις, γενναιότερος αναδείχθηκε ο Ποσειδώνιος, διότι πολέμησε, μη επιδιώκοντας  να σκοτωθεί. Μετά από αυτόν γενναιότεροι αναδείχθηκαν οι Φιλοκύων και Αμομφάρετος.

……….Ο Καλλικράτης, ο ωραιότερος άνδρας τού στρατοπέδου των Ελλήνων, πέθανε από τραύμα βέλους στα πλευρά του την ώρα που ο Παυσανίας τελούσε θυσίες. Ξεψύχησε με το παράπονο ότι ο θάνατος δεν τον βρήκε εν ώρα μάχης.

……….Από τούς Αθηναίους ξεχώρισε γιά την ανδρεία του ο Σωφάνης τού Ευτυχίδου, από το δήμο τής Δεκέλειας. Κατά μία εκδοχή εν ώρα μάχης περιέστρεφε διαρκώς την ασπίδα του που έφερε γιά σήμα μία άγκυρα, και δεν την κρατούσε ποτέ ακίνητη.

Η αιχμάλωτη Κώια και η απελευθέρωσή της

……….Μία παλλακίδα τού Πέρση Φαρανδάτη τού Τεάσπι, αυτομόλησε από το Περσικό στρατόπεδο και κατευθύνθηκε προς τούς Σπαρτιάτες την ώρα που αυτοί επιδίδονταν στην σφαγή των βαρβάρων. Είδε τον Παυσανία ο οποίος είχε το γενικό πρόσταγμα, και αγκαλιάζοντας τα γόνατά του, τον ικέτευσε να την σώσει από την δουλεία που την περίμενε ως αιχμάλωτη, λέγοντάς του ότι καταγόταν από την Κω και πως ήταν θυγατέρα τού Ηγητορίδου τού Ανταγόρου. Την είχε συλλάβει ο Πέρσης και την κρατούσε διά τής βίας. Τότε ο Παυσανίας την καθησύχασε λέγοντάς της ότι ο πατέρας της ήταν ο καλλίτερος φίλος του εκ φιλοξενίας, από όλους όσους κατοικούν στις γύρω περιοχές. Την παρέδωσε στους εφόρους γιά να πάει όπου εκείνη ήθελε.

Τα λάφυρα

……….Ο Παυσανίας ανακοίνωσε με κήρυκες να μην αγγίξει κανείς τα λάφυρα, δίνοντας εντολή στους είλωτες να τα συγκεντρώσουν. Κατά την διαδικασία οι είλωτες έκλεψαν πολλά πουλώντας τα στους Αιγινήτες οι οποίοι αγόραζαν τον χρυσό σαν χαλκό, γι’ αυτό κατά τον Ηρόδοτο, από τότε άρχισε ο μεγάλος πλούτος των Αιγινητών.

……….Αφού συγκεντρώθηκαν τα λάφυρα, τον εν δέκατο αφιερώθηκε στον θεό των Δελφών. Από αυτό το δέκατο, κατασκευάσθηκε και αφιερώθηκε ο χρυσός λέβητας, τοποθετημένος πάνω στο τρικέφαλο χάλκινο σύμπλεγμα τριών φιδιών που στήθηκε πολύ κοντά στον βωμό. Στις σπείρες των τριών φιδιών είχαν αναγραφεί τα ονόματα τριάντα και μιάς πόλεων που είχαν λάβει μέρος στην μάχη. Τον χρυσό λέβητα έλιωσαν οι Φωκείς το 355 π.Χ. ενώ το χάλκινο τρικέφαλο φίδι μεταφέρθηκε από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο στον ιππόδρομο τής Κωνσταντινουπόλεως, όπου σώζεται ακόμα ακέφαλο !

……….Αφαίρεσαν επίσης ένα μέρος και γιά τον θεό τής Ολυμπίας κατασκευάζοντας χάλκινο άγαλμα τού Διός, ύψους δέκα πήχεων, ενώ γιά τον θεό τού Ισθμού, αφαίρεσαν άλλο μέρος, από το οποίο κατασκευάσθηκε το άγαλμα τού Ποσειδώνος, ύψους επτά πήχεων.

……….Τα υπόλοιπα τα μοιράστηκαν, κι ο καθένας πήρε εκείνα που τού άξιζαν, και παλλακίδες των Περσών και χρυσό και άργυρο και άλλα αντικείμενα και υποζύγια.

---

Πηγές: 

1. ΗΡΟΔΟΤΟΥ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣΣΕΩΣ ΙΣΤΟΡΙΩΝ Η΄ και Θ΄ 

2. ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ , Τόμος Β΄

3. Εικόνα : Μάχη Πλαταιών. Έλλην πολεμιστής αντιμετωπίζει έφιππο Πέρση, ενώ κατά γης βρίσκεται ένας νεκρός Πέρσης. Το ανάγλυφο βρίσκεται υπό την κατοχή τού Βρετανικού Μουσείου, αφού πρώτα ακρωτηριάσθηκε και κλάπηκε από την δυτική πλευρά τής ζωοφόρου τού Ναού τής Αθηνάς Νίκης. Είναι η πρώτη φορά που εικονιζόταν πολεμική σκηνή σε θρησκευτικό οικοδόμημα.

• Κείμενο και επιμέλεια  : Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο

Copyright (©) «Ἑλληνικὸ Ἡμερολόγιο»